Vogels brengen Kees dichterbij

Gepubliceerd op 24 april 2020

Dit is een interview uit een serie van Melanique Bruggink en Corinne de Graaf. We spreken met mensen die recent te maken hebben gehad met een groot verlies. De corona-crisis raakt ons allemaal en als je al in de rouw bént, raakt hij misschien wel dubbel zo hard. Hoe is het leven ten tijde van corona? Wat kom je tegen? En wat helpt in deze periode? We hopen dat jij als lezer en lotgenoot herkenning en erkenning vindt en dat je ook wat inspiratie krijgt.

Martha

Vandaag praat ik met Martha. Wij kennen elkaar als massagetherapeuten van het landelijk netwerk rouwen met compassie. Martha’s man Kees- met wie ze bijna 30 jaar getrouwd was- is 2 jaar geleden overleden.  Zij hebben één dochter, Lotte. Zij  is nu 27 jaar en heeft het mentale niveau van een meisje van 2,5 jaar. Lotte heeft altijd thuis gewoond. Sinds augustus vorig jaar is zij verhuisd naar een begeleid wonen vorm.

Martha, wij zijn allebei weduwe en in het begin van de coronacrisis hadden we op social media al even contact over hoe het gevoel van vervreemding in deze ‘lock down’, lijkt op toen: de onwerkelijke, eerste tijd na het verlies. En sinds dat contact denk ik regelmatig even aan jou. Aan hoe het nu voor jou is, alleen wonend, je werk helemaal stilgevallen. Ik vind het dan ook heel fijn dat jij mee wilt doen aan deze interview-serie.

Om te beginnen Martha, kun je iets vertellen over jouw verlies?

Kees had longkanker. Het was afgelopen februari 2 jaar geleden dat hij overleed. Het gevoel van verlies speelde al wel een jaar langer, eigenlijk vanaf het moment dat ik me er van bewust werd dát ik  zou gaan verliezen. Kees koos uiteindelijk voor euthanasie. Dan weet je de datum. Zo en zo laat gaat het gebeuren. Die laatste paar dagen waren heel bevreemdend.

Ik voelde een conflict tussen hem niet los willen laten en het besef dat het echt niet meer kon.

Kees koos voor 14 februari, zich niet realiserend dat dat Valentijnsdag was. Ik besefte meteen: dit wordt voor mij elk jaar de confrontatie met de commerciële uitingen en de hartjes horend bij deze dag. Toch ging dat niet zo ver dat ik vond dat de door Kees gekozen dag niet door kon gaan. Het heeft ook wel iets troostends om Kees te gedenken in die sfeer van liefde.

Hoe gaat het met jouw rouw nu in de corona-crisis?

Ik word nu weer zo teruggeworpen op het verlies en gemis. De film van Kees’ ziek zijn en hoe het afscheid is gegaan, speelt zich nu weer vaker af. Het staat mij weer heel scherp voor ogen. Het is niet zo dat deze beelden Kees dichterbij brengen. Dat gebeurt wel als ik buiten ben en ik hoor de vogels fluiten. Kees was gek op vogels en vogelgeluiden. Ik mis mijn maatje om mee te sparren. Te kunnen overleggen hoe het nu verder moet met mijn massagepraktijk. Het feedback krijgen van iemand die mij het beste kent. Dat kunnen sparren heb ik ook zo ontzettend gemist toen Lotte uit huis ging.

Ik ben wel blij dat Lotte in deze corona-tijd al uit huis is. Zij zit daar veilig en voor haar blijft nu alles vertrouwd hetzelfde. Ze moet mijn bezoek wel missen, ik mag er niet heen. Maar bij mij thuis, zou haar dagbesteding zijn weggevallen en die verandering zou voor haar héél belastend zijn  geweest. Ze zou het niet kunnen begrijpen. Daarbij was ik zelf dan hele dag druk met haar geweest. Nu kan ik nog wat dingen voor mezelf doen.

Ik heb van de week voor het eerst kunnen video-bellen met Lotte. Dan voelt ze weer wat dichterbij. Ze straalde. Ik heb haar weken niet kunnen zien.  Ze zag er nog goed uit gelukkig. Dat knuffeltje van haar, op háár manier, dat mis ik.

Hoe zien jouw dagen er nu uit?

Ik ben bezig met teksten voor mijn website, die wil ik vernieuwen. Ik ben aan het nadenken over mijn aanbod. Dat biedt als het lukt wel enige structuur, naast het uitlaten van de hond, de wandelingen die ik maak. Die helpen om het hoofd leeg te maken. Eén keer per week kan ik paardrijden op mijn leenpaard. Het is lekker om fysiek bezig te zijn.

Hoe reageert jouw lichaam op deze situatie?

De periode vlak na het overlijden van Kees was het bij mij vooral voelbaar in mijn onderrug. Toen mijn praktijk lekker ging lopen was dat weg. Ik merk dat dat nu weer meer terugkomt. Ik mis het fysieke bewegen van het masseren. En ik mis ook vooral de energie die ik er altijd van krijg. Dat vertaalt zich naar somberheid en zwaarheid, die ik voel in mijn lijf.

Ik heb ’s ochtends moeite om op gang te komen. Er zijn van die dagen dat ik het liefst in bed zou blijven liggen, onder de dekens zou kruipen. Maar dat is zó niet hoe ik ben opgevoed. En ik wil er ook niet te veel ingaan, dan ga ik bij de pakken neerzitten. Soms even een moment, maar dan de schouders eronder en weer door. Dat helpt dan ook. Dan heb ik toch weer die wandeling gemaakt, de zon op mijn gezicht gevoeld en de wind in mijn haren. Dat brengt een stukje energie terug.

Wat mis je nu het meest?

Ik woon nu alleen, ik heb geen fysieke aanraking,  met niemand meer. Dat voel ik heel erg in mijn lijf. Noem het maar huidhonger.  Zoals ik al zei, ik  mis de energie die ik krijg van masseren, van het gevoel iemand aan te mogen raken. Maar ook die arm om míj heen, een steuntje in mijn rug. Met opleidingsgenoten doe ik normaal gesproken aan massage- uitwisseling. Zelf op de tafel liggen, helpt mij verder in mijn proces. Dat kan nu ook niet.

Het wordt spannend straks, als we weer mogen werken. Maar de klanten die ik had geven aan dat ze allemaal weer willen komen. Ze verlangen er naar dat dat weer kan. Het voelt zo ongrijpbaar dat we nog niet weten welke kant het opgaat.

Zijn er dingen die jou nu helpen?

Bezig blijven. In beweging blijven. Dat helpt mij. En pas geleden heb ik met mijn ouders en mijn zusje en haar gezin een online borrel gehouden. Dat is het leuke, dat je er met elkaar iets positiefs van kan maken en toch kan proosten op de 80^e verjaardag van mijn vader.

Is er iets dat je wil meegeven aan anderen?

Het is belangrijk om in verbinding te blijven. Door alles wat ik probeer te doen, zoals wandelen, en mediteren, blijf ik in verbinding met mezelf en van daaruit met anderen. Een ritme helpt me hierbij. Ik hoop dat anderen ook verbinding blijven voelen.

Laten we in verbinding blijven met onszelf en elkaar. Dat is mijn hoop voor iedereen. Blijf in contact.

Hoe was het om dit gesprek te voeren?

Het was fijn om op deze manier mijn eigen verhaal met aandacht te vertellen en daarin door jou gehoord te worden. Ik miste wel het beeld bij dit gesprek. Het maakte het wat meer alleen, dan wanneer ik je had kunnen zien. Maar het contact was er wel hoor, dus dank je wel.

Jij dank je wel Martha! Ik heb met bewondering naar je verhaal geluisterd. Hoe je er in slaagt om nu zo helemaal alleen, jezelf aan de gang te houden en toch verbinding en vertrouwen te voelen.