In stilte gebeurt er meer

Gepubliceerd op

De vader van Marloes is een jaar geleden overleden. Karin van den Elzen heeft haar geïnterviewd. Over de stille verbinding met haar vader die voor haar een aanmoediging is om in het nu te leven. Over hoe het verlies ook fysiek voelbaar was én over wat haar heeft bemoedigd.


Wil je iets vertellen over je vader en jullie relatie?

Ik vind het fijn om over hem te vertellen in de verschillende fases van mijn leven.

Ik kom uit een gezin met nog twee broers en mijn vader en moeder.Het was intensief voor mijn ouders binnen ons gezin. Als klein kind heb ik hem altijd als een actieve vader ervaren, met name in de kleine dingen samen doen. Een vader met wie ik boodschappen deed, of soms ging zwemmen. Dingen doen met mijn vader, zoals een vader is vanuit de beleving van een jong kind. 

Als puber ging ik meer mijn eigen weg en was de band met mijn moeder hechter. Mijn vader was meer op de achtergrond. Hij was niet erg spraakzaam, maar hij was er wel altijd, als een baken in het huis. Hij bemoeide zich niet echt met mij. Het contact was meer praktisch. Hij stond altijd voor mij klaar, bijvoorbeeld om mij op te halen na een feestje. Altijd beschikbaar dag en nacht.

Toen ik ging studeren en het huis uit ging kwam ik steeds meer bij de vraag: wie ben je? Wat beweegt je? Ik nodigde hem uit in mijn studentenkamer om samen te eten en zo weer te ontdekken wie mijn vader was. Hij vond het lastig om te praten. Om tot verdieping te komen, lukte op dat moment niet echt.

Vanaf mijn 20ste ging ik meerdere keren reizen. Ik hield via de e-mail contact met thuis. Mijn vader mailde en vertelde me over zijn dagelijks leven, hoe hij de dingen ervaarde. Deze manier was voor hem makkelijker dan praten. Ik heb mijn vader zo weer opnieuw leren kennen. Terug in Nederland werd het contact weer zoals het daarvoor was, ook al hebben we het via de mail geprobeerd in stand te houden.

Toen ik hem vertelde zwanger te zijn kon hij zijn emoties latenzien,  het raakte hem dat hij opa werd. Ik kon zijn mimiek lezen en zien wat er in hem omging,  ondanks dat hij het zelf moeilijk kon verwoorden.

Ik kon mijn vader zien: een intelligente, introverte man met een hele rijke binnenwereld. En ook nu altijd beschikbaar. Zo heeft hij ons tijdens de verhuizing ontzettend geholpen. Dat was ook zeer welkom, omdat die zomer mijn schoonvader was overleden. 

Mijn vader is haast iedere dag in het nieuwe huis aan het klussen geweest, vaak ook met mijn moeder, om de overgang voor ons zo makkelijk mogelijk te maken. Het voor je klaar staan was zijn kracht. Zijn manier van houden van, voor hem, was het doen.

Kun je iets vertellen over je verlieservaring?

Mijn vader werd ziek, hij had beenmergkanker. Hij is vier jaar ziek geweest. Zijn ziek zijn ging langzaam, maar toch sneller dan gedacht. Nu achteraf, als ik bijvoorbeeld foto`s zie, dan is het zoveel meer zichtbaar hoe ziek hij eigenlijk al was.

Toen hij stierf was ik blij en opgelucht voor hem dat hij van zijn lijf af was en dat hij rust kreeg.

De laatste dagen voor zijn sterven had hij zo weinig lucht. Hij was met zijn hele lijf aan het vechten voor lucht. Dit heeft anderhalve dag geduurd. Zo naar om je vader zo te zien. Er is toen besloten om hem morfine te geven, zodat het dragelijker werd voor hem. Je weet dat het dan wachten is totdat het lijf ophoudt met ademen. We hebben bij hem gewaakt. Af en toe komen deze beelden nog voorbij. Het geluid van het ademen, hoe hij eruitzag.

De laatste nacht heb ik bij hem gezeten. Ik ben gaan schrijven en tekenen. Mijn manier om woorden te geven aan wie hij was en tekenen bij dat wat ik voelde. Dit afscheid paste ook zo bij wie hij was, niet met woorden, maar in het zijn. Voor mij is dat het moment van afscheid nemen geweest, geen contact in woorden maar in verbinding met hem. In de stilte gebeurde er meer.

Hoe reageerde jouw lijf op dit verlies?

Er was een intens verdriet toen hij stierf. Een intens verdriet dat je vader er niet meer is. Ik voelde me daarna alsof ik op een andere planeet was. Het bracht een verschuiving in mij teweeg, zette alles op zijn kop. En ik voelde me moe, zo moe.

Toen mijn vader ziek was had ik pijn op mijn borst, bij mijn ribben, alsof er iemand op mijn ribben zat. Een bekneld en beklemmend gevoel. Na zijn overlijden is dit na een tijd weer weggetrokken.

Gevoelsmatig is voor mij die pijn verbonden geweest met de strijd die mijn vader had om te kunnen ademen. Hij heeft losgelaten en ik ook. Nu, een jaar later, zijn er op hele onverwachtse momenten intense tranen. Het overvalt altijd.

Is er iets dat jou heeft bemoedigd rondom deze ervaring? Of dat jou nu nog bemoedigt?

Tijdens de uitvaart hebben we allemaal op onze eigen manier, en met elkaar, een beeld van mijn vader kunnen maken. Wat zo waardevol is.

We hebben zijn as uitgestrooid met een eigen ritueel op de plek waar hij graag was. Het laatste stukje van hem een mooie plek geven heeft me rust gegeven, harmonie. Het is rond.

Is er nog iets dat je zou willen vertellen?

Het is voor mij zichtbaarder geworden, door zijn dood, hoe hij in het nu leefde. Dit is voor mij een aanmoediging om in het hier en nu te zijn. Zoals mijn vader als stille kracht.

Deel dit blog